၁၉၄၅ ခုႏွစ္မွ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားနဲ ့ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ခ်က္မ်ား

ကၽြန္ေတာ္ဟာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ထိ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွား မႈေတြမွာပါ၀င္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကာလအတြင္း မိမိဖတ္ရႈခဲ့ရတဲ့ သေဘာတရားမ်ားနဲ ့ႏို္င္ငံေရးအေတြ ့အႀကံဳ ေတြကိုေပါင္းခ်ဳပ္သံုးသပ္ၿပီး ဒီစာတမ္းကို ျပဳစုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုျပဳစုတင္ျပရာမွာ ပုဂၢိဳလ္ေရး အာဃာတ ေတြဂိုဏ္းဂဏစိ္တ္ဓါတ္အေတြးအေခၚေတြကို ပါယ္သတ္ၿပီးအမွားအမွန္ေတြကို ေ၀ဖန္ၾကည့္မွာျဖစ္ပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း (၄၀-၅၀) အတြင္းက မိမိရဲ ့လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္အမ်ားစုဟာ လူ ့ေလာကတြင္မ ရွိၾကေတာ့ပါ။ ဒါေပမဲ့လဲ ေနာင္လာ ေနာက္သားေတြအတြက္ သင္ခန္းစာယူႏို္င္ေရးအတြက္ လုိအပ္တဲ့ေနရာ ေတြမွာ လူပုဂၢိဳလ္နာမည္ တခ်ိဳ ့ကိုေဖာ္ျပမွာျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္အထိႏွစ္ေပါင္း (၂၆) ႏွစ္ၾကာကာလေတြမွာ လက္၀ဲအယူ၀ါဒနဲ ့အ ေတြးအေခၚေတြကို ယံုၾကည္စိတ္နဲ ့မိမိဘ၀ကို ျဖတ္သန္းခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ မိမိရဲ ့အေတြးအေခၚတစ္ခ်ိဳ ့ကို ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲလိုက္ၿပီး လက္ယာႏုိင္ငံေရးသမားအျဖစ္ရပ္တည္ခဲ့သူျဖစ္ ပါတယ္။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးနဲ ့ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေတြေၾကာင့္ မိမိရဲ ့အေတြးအျမင္ေတြကို ေျပာင္းလဲခံ ယူခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ လက္၀ဲ၀ါဒအေတြးအျမင္တစ္ခ်ိဳ ့ဟာလဲ ယေန ့တိုင္ခံယူထားဆဲျဖစ္ပါတယ္။

လက္၀ဲ၀ါဒမွ လက္ယာ၀ါဒဆီေျပာင္းလဲမႈမွာ ေအာက္ပါအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
(၁) ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ကာလမ်ားက တရုတ္-ဆိုဗီယက္(ရုရွား) သေဘာတရားေရး ႏို္င္ငံ ေရးတိုက္ပဲြဲမ်ား-
(၂) ၁၉၇၂ ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ျပည္သူ ့သမတႏို္င္ ကုလသမဂၢအဖြဲ ့၀င္ျဖစ္လာျခင္း (အေမရိကန္ နယ္ခ်ဲ ့၀ါဒက်ရႈံးျခင္း)
(၃) ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္ ဗီယက္နမ္စစ္ပဲြအဆံုးသတ္ျခင္း (အေမရိကန္နယ္ခ်ဲ ့၀ါဒအဆံုးသတ္ျခင္း) (၄) ၁၉၇၈ ခုႏွစ္တြင္တရုတ္ျပည္အစိုးရက တံခါးဖြင့္၀ါဒက်င့္သံုးလိုက္ျခင္း (စီးပြားေရးအရအရင္း ရွင္စနစ္ကိုက်င့္သံုးလာျခင္း)
(၅) ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ဘာလင္တံတိုင္းၿပိဳက်ျခင္းနဲ ့၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္း ဥေရာပဆိုရွယ္လစ္အုပ္စု ၿပိဳက်ပ်က္စီးျခင္း ( စစ္ေအးေခတ္ အဆံုးသတ္ျခင္း) ။
အထက္ပါအေၾကာင္းအခ်က္ေတြက မိမိရဲ ့အေတြးအျမင္ေတြကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့ပါတယ္။ တစ္ ၿပိဳင္နက္ထဲမွာဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ ့၁၉၆၈ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ အထိ ၿပိဳကြဲက်ဆံုးမႈေတြက မိမိရဲ ့အ ေတြးအျမင္ေတြကို ဆက္တိုက္လိုလိုေျပာင္းလဲခံယူေစျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

အထက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြကိုခံယူၿပီးေနာက္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္မွ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္အ ထိ ကာလေတြအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ ့လမ္းစဥ္ေတြကို ေ၀ဖန္ပိုင္းျခား ၾကည့္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုေ၀ဖန္ျပရာမွာ ပစၥဳပၸန္ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးနဲ ့အနာဂတ္ကာလ ႏို္င္ငံေရးလမ္းစဥ္ေတြကို မွန္ကန္စြာ ေရးဆြဲခ်မွတ္ႏိုင္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို ့ယံုၾကည္လို ့ျဖစ္ပါတယ္။ အတိတ္ကာလ အမွားေတြအေပၚ သင္ခန္းစာရယူၿပီး ပစၥဳပၸန္မွာ လမ္းစဥ္မွန္ေတြခ်မွတ္ႏို္င္ဖို ့ရည္ရြယ္ပါတယ္။

အနီးေခတ္ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာ့သမိုင္းထဲက စံျပဳေလာက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား
၁၉၂၀ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ စံျပဳထုိက္တဲ့ ေခါင္းႀကီးမ်ားကေတာ့ ဆရာႀကီးသခင္ ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း ၊ သခင္တင္ျမ၊ သခင္ေအာင္ဆန္း ၊ သခင္ဗဟိန္းနဲ ့ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ဦးခ်စ္ေမာင္တို ့ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သူတို ့ဟာ ကိုလိုနီစနစ္ဆန္ ့က်င္ေရး ဖက္ဆစ္ဆန္ ့က်င္ေရးကာလေတြမွာ ျပည္သူတို ့နဲ ့တစ္သားတည္း ရပ္တည္ၾကၿပီး သမိုင္းေပးတာ၀န္ေတြကို ေက်ပြန္စြာထမ္းရြက္ျပဳၾကသူေတြျဖစ္ၾကတယ္။ သူတုိ ့ဟာ ရိုးသား ေျဖာင့္မတ္သူေတြ ၊ တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္စိတ္ဓါတ္ႀကီးမားသူေတြ ၊ အေျမွာ္အျမင္ႀကီးသူေတြ ၊ ကိုယ္က်ဳိးစြန္ ့အ နစ္နာခံသူေတြျဖစ္ၾကတယ္။ သူတို ့ရဲ ့ေတြးေခၚေျမွာ္ျမင္မႈေတြကို ေလ့လာၾကရမယ္။ အတုယူလုိက္နာၾကရ မယ္။ ဒီေန ့ေခတ္ႏိုင္ငံေရးသမားတိုင္းဟာ ကမၻာ့အေျခအေန ျမန္မာ့အေျခအေနေတြနဲ ့ကိုက္ညီတဲ့ လမ္းစဥ္ ေပၚလစီေတြကို ေရးဆြဲခ်မွတ္ႏိုင္စြမ္းရွိၾကရမယ္။

ဒီေန ့ေခတ္ဟာ နယ္ခ်ဲ ့ဆန္ ့က်င္ေရး သမိုင္းေခတ္မဟုတ္ေတာ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ျဗဴရိုကရက္ အရင္းရွင္စနစ္၊ ေျမယာလက္၀ါးႀကီးအုပ္စနစ္ ၊ ျဗဴရိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တို ့ကို ဆန္ ့က်င္ၿပိဳပ်က္ၿပီး ေစ်း ကြက္စီးပြားေရးစနစ္ လက္ငုတ္လယ္သမား ၊ လယ္ယာေျမပိုင္ဆုိင္ေရးံစနစ္ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္နဲ ့ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္တို ့ကိုေဖာေဆာင္ၾကမယ့္ သမိုင္းေခတ္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ထူ ေထာင္ေရးဟာ သမိုင္းေပးတာ၀န္ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၄၄ ခုႏွစ္မွ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမ်ား

အမ်ားသိၾကတဲ့အတိုင္း ဒုတိယကမၻာစစ္ပြဲႀကီးဟာ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ ၊ စက္တင္ဘာလမွာ စတင္ခဲ့ပါ တယ္။ ကိုလုိနီ ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ျမန္မာျပည္ဟာလဲ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဂ်ပန္ဆက္ဆစ္တပ္ေတြနဲ ့ျမန္ မာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္တို ့ပူးတြဲၿပီး အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ ့စစ္တပ္ေတြကို ၁၉၄၁-၄၂ ခုႏွစ္ေတြမွာ အႏိုင္တိုက္ ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွာ ဖက္ဆစ္ဆန္ ့က်င္ေရးတုိက္ပြဲအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ၊ သခန္စိုး သခင္သန္းထြန္းတို ့လွ်ိဳ ့၀ွက္စြာ စည္းရံုးျပင္ဆင္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီ (ဖတပလ) အဖြဲ ့ခ်ဳပ္မွာ အင္အားစု (၃) မ်ိဳး ပါ၀င္တယ္။ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ျပည္သူ ့အေရးေတာ္ပံုပါတီကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္တို ့ပါ၀င္ခဲ့ၾကပါ တယ္။

၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဦးပိုင္းမွာ ဖက္ဆစ္တုိက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ ့ႀကီးထူေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ပါ၀င္သူဗဟိုဦးစီး အဖြဲ ့၀င္မ်ားကေတာ့-
(၁) ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွ သခင္စိုး ၊ သခင္သန္းထြန္း ၊ သခင္တင္ျမ ။
(၂) ျပည္သူ ့အေရးေတာ္ပံုပါတီ (ဆိုရွယ္လစ္) မွ ဦးဘေဆြ ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း ၊ သခင္ခ်စ္ ။
(၃) တပ္မေတာ္မွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ၊ ဗိုလ္မွဴးႀကီး လက္ယာ၊ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေန၀င္း တို ့ျဖစ္ၾက တယ္။
အာဏာပိုင္ေခါင္းေဆာင္(၃) ဦးမွာ-
ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ - သခင္စိုး
စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ - ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း
ႏိုင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရးေခါင္းေဆာင္ - သခင္သန္းထြန္း တို ့ျဖစ္ၾကတယ္။
ဖက္ဆစ္ဆန္ ့က်င္ေရးတိုက္ပြဲကို ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ မတ္လ (၂၇)ရက္ေန ့မွာ စတင္ခဲ့ၿပီး အဲဒီႏွစ္ ဆက္တင္ဘာ(၁၄)ရက္ေန ့မွာ စစ္ပြဲၿပီးဆံုးခဲ့ပါတယ္။
ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္မႈနဲ ့ပါတ္သက္ၿပီး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ေက်ာ္ေဇာရဲ ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကို တင္ျပလိုက္ပါတယ္။

ပထမမွာ ေတာ္လွန္ေရး၏ေခါင္းေဆာင္မႈ ရဲရင့္မွန္ကန္ေကာင္းမြန္မႈ ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။
ဒုတိယမွာ တစ္တိုင္းျပည္လံုးစည္းလံုးညီညြတ္မႈျဖင့္ (ဖတပလ) ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး အ မ်ိဳးသားညီညြတ္ေရး တပ္ေပါင္းစုအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီးဖြဲ ့စည္းၿပီး လက္၀ဲ ၊ လက္ယာ ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ ့အစည္းမ်ား လူပုဂၢိဳလ္မ်ား ၊ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား ၊ လူမ်ိဳးစုအဖြဲ ့အစည္းမ်ားႏွင့္ လူထုႀကီးတစ္ရပ္လံုး ပါ၀င္လာေအာင္ စည္းရံုးလႈံေဆာ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။

တတိယမွာ ကၽြန္ေတာ္တို ့ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးတိုက္ပြဲတြင္ ေတာ္လွန္ေသာျပည္သူ ့စစ္ သေဘာတရားမ်ားနည္းနာမ်ားအတိုင္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ ယင္းမွာ မိမိတို ့ဘ၀အသိျဖင့္ ဖက္ဆစ္ တို ့ကို အလြန္တူးခါးစြာ မုန္းတီးရြံရွာေနၾကေသာ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးက အဖက္ဖက္က တိုက္ခိုက္ေရး ေထာက္ပံ့ကူညီေရးအမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ပါ၀င္ကာ ျပည္သူမ်ားအတြင္းမွ ေပါင္းစပ္ပါ၀င္တဲ့ ျပည္သူ ့စစ္ပြဲႀကီး ဆင္ႏႊဲ ႏိုင္ၿပီး ပါ၀င္တို္က္ခိုက္သူအားလံုးက အလြန္ရဲရင့္တက္ၾကြေျပာင္ေျမာက္စြာ တိုက္ခိုက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။

စတုထၳမွာ ကၽြန္ေတာ္တို ့ေတာ္လွန္ေရးမွာ တစ္ဦးတည္းမဟုတ္ တစ္ကမၻာလံုးက ဆန္ ့က်င္ တိုက္ခိုက္ၾကတဲ့ ကမၻာ့ေတာ္လွန္ေရးတပ္ေပါင္းစုထဲ အပါအ၀င္ျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးရဲ ့အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အေထာက္အပံ့အကူအညီမ်ားကို ရရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။

(ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ေက်ာ္ေဇာ၏အထၳဳပၸတၱိမွ) ဒုတိယ ကမၻာစစ္အတြင္းက ဖက္ဆစ္ဆန္ ့ က်င္ေရးစစ္ပြဲႀကီးကို (၆)လအၾကာမွာ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္ႏႊဲႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ စစ္ေအးလြန္ေခတ္မွာ ျမန္မာ့ဖက္ ဆစ္အုပ္စိုးမႈကို ႏွစ္ေပါင္း(၂၀) ၾကာတိုက္ပြဲဆင္ႏႊဲခဲ့ေသာ္လည္း ယေန ့တုိင္ေအာင္ျမင္မႈ မရျဖစ္ေနပါေသးပါ တယ္။ (ႏိုင္ငံေရးသမားတုိင္း ဆင္ျခင္သံုးသပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။)

ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနအေျပာင္းအလဲမ်ားနဲ ့အမွား အမွန္သုံးသပ္ခ်က္ မ်ားကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပလုိပါတယ္။
၁၉၄၅ ခုႏွစ္ၾသဂုတ္လ(၁၄)ရက္ေန ့မွာ ဂ်ပန္ဖက္ဆစ္ေတြလက္နက္ခ်လိုက္တာေၾကာင့္ စစ္ႀကီး ၿပီးဆံုးသြားပါေတာ့တယ္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတဲ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီျပည္သူ ့အေရးေတာ္ပံုပါတီနဲ ့ ဗမာ့မ်ိဳးခ်စ္တပ္မေတာ္တို ့ဟာစစ္ၿပီးစမွာ အထင္အရွားေပၚထြက္လာပါတယ္။

ဆက္လက္တင္ျပပါဦးမည္