အေမရိကန္လက္ေထာက္နိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကမ္းဘဲလ္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ ( အေမရိကန္စင္တာတြင္ျပဳလုပ္)

အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ဦး၀င္းတင္ႏွင့္ ေမးခြန္းမ်ား
မိုးမခ

ေမ ၁၀၊ ၂၀၁၀
လူထုကို သစၥာမေဖာက္တဲ့ ပါတီသည္ ရုပ္ဖ်က္လွည့္ျဖားျပီးလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မည္ မဟုတ္
ယမန္ေန႔က ဆရာဦး၀င္တင္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံစဥ္မွာ ပထမဦးဆုံးေမးသည့္ ေမးခြန္းက ေမ ၇ ရက္ေန႔မွာ ဘာေတြ ျဖစ္သလဲ ဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ေမ ၆ ရက္မွာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒေၾကာင့္ တရား၀င္ပါတီ မျဖစ္ေတာ့ဘူးလို႔ ဆိုႏိုင္တာေၾကာင့္ ပါတီ၀င္မ်ားက ပါတီဌာနခ်ဳပ္မွာ စုေ၀းခဲ့ၾကျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တရက္မွာ ဘာျဖစ္ေသးသလဲ၊ စစ္အုပ္စုက ပါတီကို မည္သုိ႔ အေႏွာက္အယွက္ေပးရန္ ၾကိဳးစားေသးသလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ျဖစ္ပါတယ္။
“အခုအခ်ိန္ထိကေတာ့ ပုံမွန္ပါပဲ။ ၄ ရက္ေန႔မွာ ပါတီနဲ႔ မဟာမိတ္ စီအာရ္ပီပီတို႔ ေနာက္ဆုံး အစည္းအေ၀းသေဘာမ်ဳိး လုပ္ၾကတယ္။ ၆ ရက္ေန႔မွာ ေနာက္ဆုံးေန႔တခုအျဖစ္ ပါတီမွာ ပါတီ၀င္ေတြ စုေ၀းၾကတယ္။ ၇ ရက္ေန႔မွာ နယ္ေျမလုံျခဳံေရးေတြက ပါတီရုံးတ၀ုိက္က ဆိုင္ေတြ၊ လဘက္ရည္ဆိုင္ေတြ၊ လမ္းေဘးဆိုင္ေတြကို မဖြင့္ရဘူးလို႔ တားျမစ္ထားတယ္။ ေသာၾကာေန႔မွာ ပါတီရုံးခန္းက ပုံမွန္ပဲ ရွိေနပါတယ္။ ေနာက္ အေမရိကန္သံတမန္ေတြ ဘာေတြက လာမယ္ ေတြ႔မယ္ စသည္ျဖင့္ ေျပာေနသံေတြ ၾကားေနေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ဘာမွ မျဖစ္ေသးဘူးလို႔ ေျပာရမွာေပ့ါ”
ဒါေပမယ့္ စစ္အစုိးရက သူတို႔ရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို အဆုံးစြန္ ေဆာင္ရြက္ရန္ ဆုံးျဖတ္ထားျပီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ ယခုေနာက္ဆုံးေရြးေကာက္ပြဲ မွတ္ပုံတင္ေျခလွမ္းအေနနဲ႔ လက္ရွိ တိုင္းျပည္အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ စစ္ေကာင္စီရဲ့ အစုိးရအဖြဲ႔ကို ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ မွတ္ပုံတင္လိုက္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ေစဖို႔အတြက္ အတိုက္အခံမ်ားကို နည္းလမ္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ ပယ္ရွား ေျဖရွင္းပစ္မယ္ဆိုတာက သူတို႔စစ္အုပ္စုသမိုင္းတေလ်ာက္မွာ ထင္ရွားတဲ့ သာဓကေတြ ရွိခဲ့ျပီး ျဖစ္တယ္လို႔ ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါတယ္။
“ ငါတို႔ကေတာ့ အားလုံးကို ရင္ဆိုင္လို႔ ျပင္ဆင္ထားျပီးသားပဲ။ ဒီအတြက္လည္း အားလုံးက တညီတညြတ္တည္း ပါတီရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္အေပၚမွာ ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္ေနၾကတာပဲ။ ငါကေတာ့ ဒီလိုပဲ ေျပာခ်င္တယ္။”
အဲသည္မွာ ဆရာ့ကို ေမးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ မွတ္ပုံတင္ရန္ ေနာက္ဆုံးရက္နဲ႔ အမီမွာ အင္န္အယ္ဒီပါတီက ေခါင္းေဆာင္ဟု ဆိုသူ ၄ ဦး ျဖစ္တဲ့ ဦးခင္ေမာင္ေဆြ၊ ဦးသိန္းညြန္႔၊ ဦးစိန္လွဦးနဲ႔ ဦးသန္းျငိမ္းတို႔က အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အင္အားစု အမည္နဲ႔ ပါတီ မွတ္ပုံတင္လိုက္ၾကတဲ့ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ မိခင္ပါတီရဲ့ အားလုံး တစုတေ၀းတည္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒမွာ ထပ္မံမွတ္ပုံမတင္ - ဆုိတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ၎တို႔ကိုယ္တိုင္ လက္ခံထားခဲ့ျပီးမွာမွ မိခင္ပါတီမွ စြန္႔ခြာတဲ့ လုပ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥကို ဘယ္လို သေဘာထားသလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။
“က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒါဟာ ပါတီတြင္း ကိစၥပဲလို႔ သေဘာထားျပီး၊ ဘာမွ ေျပာမေနဘူးလို႔ အစက သေဘာထားတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အခုလို သူတို႔က အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို စြန္႔ခြာျပီး ပါတီေထာင္တယ္။ ျပီးေတာ့ သူတို႔ေတြ ပါတီတြင္းမွာေကာ၊ ပါတီျပင္ပမွာေကာ ေျပာဆိုမႈေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္လာတယ္။ အဲသည္ေတာ့ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ခုလုိမ်ဳိး ေစာေစာစီးစီး ရွင္းထားႏုိင္မွ ေတာ္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ပထမသေဘာထားကေတာ့ ဦးခင္ေမာင္ေဆြတို႔အုပ္စုက က်ေနာ္တို႔နဲ႔အတူ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ လုပ္ခဲ့ၾကသူေတြကပဲ။ အက်ဥ္းေထာင္ဒဏ္ေတြ က်ခဲ့တယ္။ အဲသည္လိုမ်ဳိးနဲ႔ ေတြးျပီးေတာ့ အခုခ်ိန္မွာ သူတို႔ ယုံၾကည္ခ်က္၊ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပါတီကေန စြန္႔ခြာသြားတာကို ဘာမွ ေျပာမေနေတာ့ပါဘူးလို႔ သေဘာထားပါတယ္။ သူတို႔နဲ႔ သေဘာခ်င္းတူတဲ့သူေတြလည္း သြားခ်င္သြားၾကပါေစ၊ ပါတီရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ကို လက္မခံႏိုင္လို႔ သူတို႔ဖာသာ ရပ္တည္ခ်င္လို႔ သြားၾကတာပဲလို႔ ေတြးေပးထားေသးတယ္။
သို႔ေသာ္ သူတို႔လုပ္ခဲ့တာေတြကို ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔က ပါတီတြင္းမွာလည္း ဟိုးတုံးကတည္းက ပါတီကို သူတို႔ရဲ့လူနည္းစုသေဘာထားနဲ႔ စည္းရုံးလႈံေဆာ္ဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့တယ္။ ျပီးေတာ့ အမ်ားစုရဲ့ တညီတညြတ္တည္း သေဘာထားနဲ႔ သူတို႔သေဘာထား မကိုက္ညီျပန္ေတာ့လည္း ပါတီရဲ့ အားလုံးဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို လိုက္နာမယ္လို႔ ေျပာဆိုျပီးကာမွ တဖက္မွာ ဒါကို ဆန္႔က်င္တဲ့ အယုံအၾကည္ မရွိတာမ်ဳိး ေျပာတယ္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒကို လက္ခံျပီး ပါတီ သြားေထာင္တယ္။ ဒါမ်ဳိးကိုေတာ့ က်ေနာ္တိ္ု႔က ျမင္တဲ့အတုိင္း၊ ေတြ႔တဲ့အတိုင္း ေျပာရေတာ့မယ္”
အဲသည္မွာ ဦးခင္ေမာင္ေဆြတို႔ အုပ္စုရဲ့ ပါတီတြင္း ပါတီျပင္ပက လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ေျပာဆို စည္းရုံးမႈေတြက ဘယ္လိုမ်ဳိး အေၾကာင္းအရာေတြ ျဖစ္ေနသလဲ။ ဘယ္လိုမ်ဳိး လႈပ္ရွားလာတာမ်ဳိးေတြ ျမင္လာရသလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။
“ဥပမာအားျဖင့္ ပါတီေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ေရႊကို ၾကည့္ၾကမယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ ဦးေအာင္ေရႊက အမ်ားရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ လိုက္နာတယ္။ ရပ္တည္တယ္ လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ မတ္လ အစည္းအေ၀းေတြမွာ ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္အထိ ဦးေအာင္ေရႊဖက္က ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ၾကဖို႔ အဆုိတင္သြင္းခဲ့သူ တဦး ျဖစ္တယ္။ အဆိုျပဳတယ္၊ ရႈံးတယ္ ဒါေပမယ့္ ဦၤးေအာင္ေရႊက ပါတီရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို လိုက္နာတယ္။ အခုအခ်ိန္ထိ္ ပါတီထဲမွာ ရွိေနတယ္။
သုိ႔ေသာ္လည္း ဦးခင္ေမာင္ေဆြတို႔ အုပ္စုကေတာ့ ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္အထ္ိ ပါတီတြင္းမွာ ေနျပီးေတာ့ ပါတီ၀င္ေတြကို ခြဲထုတ္တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ပါတီကို သစၥာရွိပါတယ္။ ပါတီ ပ်က္စီးသြားတာကို မလိုလားပါဘူး ဆိုျပီး စကားလုံးေတြ သုံးစြဲျပီးေတာ့ တဖက္ကလည္း သူတို႔က ဥပေဒတြင္းက လုပ္ၾကမွာလို႔ ေျပာေတာ့ ပါတီရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ဟာ ဥပေဒျပင္ပေရာက္ေအာင္ တြန္းပို႔လိုက္သလို ျဖစ္သြားတယ္။ ဥပေဒမလိုက္နာဘူးဆိုတဲ့စကားနဲ႔အတူ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ လိုလို၊ ယူဂ်ီေတြလိုလို ပါတီကို ထိခိုက္နစ္နာေအာင္ လုပ္ေနသလို ျဖစ္ေနတယ္။
ေနာက္ျပီးေတာ့ ဦၤးဉာဏ္၀င္း ေထာက္ျပခဲ့သလုိမ်ဳိး - ပါတီရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္၊ အားလုံးဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ ပါတီက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒကို ကန္႔ကြက္တယ္။ ဒါကို လိုက္နာမယ္လို႔ ေျပာထားျပီးသားကေန သူတို႔က ခ်ဳိးေဖာက္လိုက္တာ ျဖစ္တယ္။ ဆိုေတာ့ သူတို႔က ပါတီကုိ သစၥာရွိတာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာ ထင္ရွားတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သစၥာေစာင့္သိတယ္လို႔ ဆိုရေအာင္ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က သူ႔သေဘာထား ေျပာခဲ့ျပီးျပီ။ ပါတီကို ထပ္ျပီး မွတ္ပုံမတင္ဘူး။ ဒါကို အားလုံးက ၾကားသိျပီး ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔က တဖက္က အင္တာဗ်ုဴးေတြမွာ ေဒၚစု ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ သေဘာထားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ထိခိုက္တဲ့ သေဘာထားေတြ ေျပာလာျပန္တယ္။ ေျပာၾကတဲ့အထဲမွာ ေဒၚစုကို ေခါင္းေဆာင္ေနရာက ေနရာေပးထားမယ္တို႔၊ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ကို ၾကိဳဆိုပါတယ္တို႔ ေျပာလာျပန္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႔ ပါတီရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ကို ဘယ္လိုမ်ဳိး ဆက္လက္သယ္ေဆာင္မွာမို႔လို႔ သူတို႔ေတြက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒေအာက္မွာ သြားျပီး မွတ္ပုံတင္ၾကရတာလဲ။ ဘယ္လိုမ်ဳိး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ မွတ္ပုံတင္ထားတဲ့ ပါတီနဲ႔ သက္ဆိုင္မွာလဲ - လို႔ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္လာတယ္။”
အဲသည္မွာ မိုးမခက ေဆြးေႏြးတာကေတာ့ - ဦးခင္ေမာင္ေဆြတို႔ အုပ္စုက တဖက္က အင္န္အယ္ဒီပါတီနဲ႔ ေဒၚစုကုိ သစၥာမေဖာက္ဘူးလို႔ လည္း ေျပာတယ္။ ျပီးေတာ့လည္း ပါတီနဲ႔ ေဒၚစုအပါအ၀င္ အားလုံးရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို လက္မခံႏိုင္လို႔ သူတို႔ စြန္႔ခြာ လာၾကတယ္ ေျပာျပန္တယ္။ ဒါ့အျပင္ အင္န္အယ္ဒီရဲ့ လမ္းစဥ္ကို မစြန္႔ခ်င္လို႔၊ ပါတီရဲ့ မျပီးဆုံေသးတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ဆက္လုပ္ဖို႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို မွတ္ပုံတင္ၾကတယ္လို႔ ဆိုျပန္ပါတယ္။ သည္လိုမ်ဳိး ေရွ႔ေနာက္မညီတဲ့ စကားေတြ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြက လူထုကို မ်က္စိလည္သြားေအာင္၊ သူုတို႔ကို အင္န္အယ္ဒီပါတီကိုယ္စားျပဳသူေတြလို႔ လူထုက ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္သြားေအာင္ လွည့္စားသလိုမ်ဳိး ျဖစ္ေနသလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ျဖစ္ပါတယ္။
“၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲကာလမွာတုံးက အင္န္အယ္ဒီကို ၀န္းရံဖို႔ ကိုယ္ပြားပါတီေတြ ရွိဖူးတယ္။ အခုကိစၥက ဒါမ်ဳိးလုံး၀ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာ ေျပာခ်င္တယ္။ သူတို႔ ထူေထာင္လိုက္တဲ့ပါတီဟာ မူလအင္န္အယ္ဒီနဲ႔ လုံး၀ သက္ဆိုင္ျခင္း မရွိဘူး။ အင္န္အယ္ဒီပါတီရဲ့ လမ္းစဥ္ေတြ၊ သေဘာထားေတြကို ဆက္လုပ္ဖို႔ဆိုျပီး ထူေထာင္တဲ့ ပါတီလည္း မဟုတ္ဘူး။ အင္န္အယ္ဒီအေရျခဳံ တာမ်ဳိးကို လက္မခံႏိုင္ပါဘူး။
တေလာက က်ေနာ့္အင္တာဗ်ဴးမွာ အင္န္အယ္ဒီက ေခါင္းျပတ္မခံႏိုင္ဘူး၊ ေျချပတ္ လက္ျပတ္ ျဖစ္သြားရင္ေတာင္ ေျခတု လက္တုနဲ႔ ဆက္လုပ္မယ္လို႔ ေျပာလိုက္ေတာ့ - အေရွ႔ဖက္က ႏိုင္ငံၾကီးတႏိုင္ငံက (တရုတ္ႏိုင္ငံဟု မိမိတုိ႔ ယူဆ - မိုးမခ) တဆင့္စကားနဲ႔ ေမးတယ္ ဆိုတယ္။ အင္န္အယ္ဒီက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ကိုယ္ပြားပါတီေထာင္ျပီး ၀င္မွာလားဆိုျပီးေတာ့။ ဒီလိုမ်ဳိး တခ်ဳိ႔လူေတြက အထင္အျမင္ေတြ ေကာက္ခ်က္ဆြဲတာေတြ မွားကုန္တယ္။ ဒါကို ခုထဲက ရွင္းကာမွ ေတာ္ရုံၾကမယ္။
ျပီးေတာ့လည္း ဆန္းေဒးစကား၀ိုင္းတခုမွာ ျပည္ပက ေဒါက္တာဆိုသူ တဦးက အခုလိုမ်ဳိး အင္န္အယ္ဒီပါတီခြဲေထာင္တာကို ေထာက္ခံသလိုမ်ဳိး သူတို႔က ဘာညာ ေျပာသြားတယ္။ ၾကားရတဲ့သူေတြကို ေတြေ၀သြားေအာင္၊ နားလည္မႈေတြ လြဲကုန္ေအာင္ လုပ္သမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။
အင္န္အယ္ဒီက ပါတီခြဲေထာင္တာလည္း မရွိဘူး။ ပါတီက ဆုံးျဖတ္ထားတဲ့အတုိင္း ေရြးေကာက္ပြဲလည္း မ၀င္ဘူး၊ မွတ္ပုံလည္း ထပ္မတင္ဘူး။ ဒါမ်ဳိး ရပ္တည္ထားျပီး ျဖစ္တယ္။
အခုဟာက ဒီလိုမ်ဳိး ရွင္း ရွင္း ရပ္တည္ေနတာကို အျပင္ကေနျပီး ရႈပ္လာတယ္။ က်ေနာ္က အခုလို ေျပာေနတာက တဖက္သားကို ေ၀ဖန္တိုက္ခိုက္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ ပါတီရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ သေဘာထားကို ထိခုိက္လာတာေတြ၊ ရႈပ္ေထြးေအာင္ လုပ္လာတာေတြကို လက္မခံႏိုင္လို႔၊ ျပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုကို နားလည္မႈလြဲမွားကုန္ေအာင္ ေျပာဆိုမႈေတြ ေပၚမလာေအာင္လို႔ က်ေနာ္က ကာကြယ္ ေျပာဆိုေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
အဲသည္မွာ မိုးမခက ေဆြးေႏြးတဲ့အခ်က္က လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ဆန္း၀န္းက်င္မွာ ထိုင္းႏိုင္ငံ ျပည္ပေရာက္စာနယ္ဇင္းသမားေတြ ဦးစီးက်င္းပတဲ့ စာနယ္ဇင္းညီလာခံတခုမွာ ယခင္အက်ဥ္းသားေဟာင္းတဦးျဖစ္ခဲ့သူ ေဒါက္တာခင္ေဇာ္၀င္းက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး သေဘာထားေတြ ေျပာလာတယ္။ ဧျပီ ၆ ရက္ေန႔မွာ အဂၤလိပ္ဘာသာ စာတန္းတခုကို ျပည္ပမွာ ထုတ္ေ၀ခဲ့တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ား (ဦး၀င္းတင္၊ ဦးဉာဏ္၀င္း) မ်ားက ပါတီကုိ နအဖ စစ္အုပ္စု စိတ္တိုင္းက် ဖ်က္ဆီးပစ္ေနၾကတယ္။ ဦး၀င္းတင္ဆီမွာ မ်ားျပားလွတဲ့ ႏိုင္ငံျခားအလွဴေငြေတြ ရွိေနတယ္။ ပါတီကို အပ္ႏွံျခင္း မရွိ္ဘူး။ အဲသည္မွာ ဦးခင္ေမာင္ေဆြတို႔အဖြဲ႔ရဲ့ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အလြန္” ႏိုင္ငံေရးပါတီသစ္တခု ကို အားလုံးက ၾကိဳဆိုၾကရမယ္ ဆိုတဲ့သေဘာမ်ဳိး ေရးသားထားတာ၊ သူကိုယ္တိုင္ကပဲ ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရးကို ၀င္ေရာက္ ရွင္းလင္းေပးေနရသူ ဆိုတဲ့ အတိုင္းအတာအထိ ေျပာဆိုလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြက ျပည္တြင္း ျပည္ပက ျမန္မာႏိုင္ငံေရးစိတ္၀င္စားသူမ်ား၊ လႈပ္ရွားေနသူမ်ား အသိုင္းအ၀ိုင္းၾကားမွာ အင္န္အယ္ဒီအမည္ကို ခုတုံးလုပ္ျပီး သူတို႔ရဲ့ အာေဘာေတြကို ျဖန္႔ခ်ိလာတဲ့ သေဘာလို႔ ရႈျမင္ေၾကာင္း၊ အဲသည္အတြက္ေကာ ေစာေစာစီးစီး သေဘာထားေျပာထားခ်င္ပါသလား ဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။
“က်ေနာ္ တဆင့္စကား ၾကားေနရတာေတြ ရွိတယ္။ ခင္ေဇာ္၀င္းက စာတန္းေတြ ေလ်ာက္ျဖန္႔တယ္။ စသည္ျဖင့္။ က်ေနာ့္ကိုလည္း ပိုက္ဆံေတြ ပါတီကို မအပ္ဘူး ဘာညာေျပာထားတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ဒါေတြကို က်ေနာ္ ေျဖရွင္းႏိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ့္ကိစၥက အေရးမၾကီးပါဘူး။ အဓိကကေတာ့ ပါတီရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ မူ၀ါဒေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္မႈေတြကို ေသးသိမ္ေအာင္ ေျပာဆိုလုပ္ၾကံတာေတြကို ေျပာမွ ျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ပါတီက တခဲနက္ဆုံးျဖတ္ထားတာကို မတ္လ ၂၉ အစည္းအေ၀းမွာ လက္ခံျပီးေတာ့မွ ေမလ ၆ ရက္ေန႔အထိ ပါတီတြင္းမွာ ရပ္တည္ေနခဲ့ရာကေန အနည္းစုဆႏၵကို ျပန္လည္ ေဖာ္ေဆာင္ျပီး ပါတီတခု သြားေထာင္တယ္ ဆိုတာက ပါတီကို ပစ္ပယ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဟိုးေရွ႔မွကတည္းက က်ေနာ္တုိ႔ ပါတီဗဟုိေခါင္းေဆာင္ လက္ရွိ လႈပ္ရွားေနသူ ၁၆ ဦးမွာ အဲသည္ ၄ ဦးက “အနည္းစုသေဘာထား” ကို အျမဲတင္ျပ ေဆြးေႏြးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း အမ်ားသေဘာနဲ႔ ဖယ္ခ်တာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ အစည္းအေ၀းမွာ လက္ခံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပဲ ျဖစ္တယ္။ မတ္လ ၂၉ ေၾကညာခ်က္မွာေတာင္ က်ေနာ္တို႔ “တညီတညြတ္တည္း ဆုံးျဖတ္တယ္” ဆိုတာကို ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကတယ္။ “အမ်ားသေဘာတူ” ဆိုတဲ့ စကားလုံး သုံးပါလို႔ ေျပာလို႔ က်ေနာ္တို႔က ေျပာင္းေပးခဲ့တယ္။ အဲသည္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အဆိုတခုထပ္တင္ရတယ္၊ “အမ်ားသေဘာတူ” ဆုံးျဖတ္တယ္။ “ကန္႔ကြက္မည့္သူ မရွိ” လို႔ ထည့္သြင္းခ်င္တယ္၊ သေဘာတူသလားဆိုေတာ့ သူတို႔က လက္ခံခဲ့ၾကတယ္။
အခုလိုမ်ဳိး ပါတီသေဘာထားေတြကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်စဥ္က သေဘာတူခဲ့ျပီးေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ပါတီတြင္း ပါတီျပင္ပ ေသြဖီျပီး ေျပာဆိုတာဟာ ပါတီေပၚမွာ သစၥာေစာင့္သိတဲ့ သေဘာမဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာခ်င္တယ္။ ပါတီရဲ့ မူ၀ါဒကို ပါတီ၀င္ေတြက ရပ္တည္ေပးၾကတာဟာ လူပုဂၢဳိလ္ တဦးတေယာက္ေနာက္ ကိုးကြယ္တာလဲ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ျပီးေတာ့ လက္ရွိေခါင္းေဆာင္မႈေနာက္ကို မ်က္စိပိတ္ နားပိတ္ လိုက္ေနၾကရတာလဲ မဟုတ္ဘူး။
ဒါေပမယ့္ အခုကိစၥမွာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သစၥာရွိတာတို႔၊ ပါတီအေပၚ သစၥာရွိတာတို႔ထက္ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တခဲနက္ မဲေပးခဲ့ၾကတဲ့ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူေတြေပးအပ္ခဲ့တဲ့ Mandate အေပၚမွာ သစၥာေစာင့္သိျခင္း မရွိတာက အဓိက ျဖစ္သြားျပီ။
အင္န္အယ္ဒီပါတီကိုယ္တိုင္က ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွ ျပည္သူလူထုရဲ့ အပ္ႏွံမႈ၊လႊဲအပ္မႈ (Mandate) နဲ႔ တိုင္းျပည္ဒီမိုကေရစီေရးကို အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ခဲ့တာကို အႏွစ္ ၂၀ လုံးလုံး အတြက္ လူသိရွင္ၾကား ေတာင္းပန္ခဲ့တယ္။ အႏွစ္ ၂၀ လုံးလုံးေတာင္ ျပည္သူ႔ရဲ့ မဲင္းဒိတ္နဲ႔ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့တာကို အမွန္အတိုင္း မ၀န္ခံလိုဘဲ၊ လက္မခံဘဲနဲ႔ ေနာက္ေရြးေကာက္ပြဲကို ဆက္သြားတာ၊ ျပည္သူေတြအေပၚမွာ သစၥာမရွိတာပဲလို႔ ေျပာခ်င္တယ္။
အင္န္အယ္ဒီပါတီက ေတာင္းပန္တယ္။ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ့ Mandate နဲ႔ ေအာင္ျမင္ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ သို႔ေသာ္ ပါတီက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒကို လက္မခံဘူး၊ ကန္႔ကြက္တယ္။ အင္န္အယ္ဒီဟာ ျပည္သူနဲ႔ လက္တြဲျပီး ဆက္လက္ ရပ္တည္သြားမယ္။ ဆက္လက္ လႈပ္ရွားသြားမယ္ဆိုတာကို ေျပာခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ျပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတာကို သက္ေသမထင္ရွားဘဲနဲ႔ ဦးဉာဏ္၀င္းစကားနဲ႔ပဲ လက္ခံေနရတယ္ ဘာညာစသည္ျဖင့္ ေျပာေနတာကလည္း ပါတီတြင္း ပါတီျပင္ပမွာ လူေတြကို နားလည္မႈလြဲေအာင္၊ အထင္မွား အျမင္မွားေအာင္ ေျပာတဲ့သေဘာပဲလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေဒၚစုကို သစၥာရွိမယ္လို႔လဲ ေျပာခဲ့တယ္။ ျပီးေတာ့ ေဒၚစုစကားကို လက္မခံႏိုင္ဘူး၊ သံသယရွိတယ္။ ဦးဉာဏ္၀င္းတို႔ က်ေနာ္တို႔ကပဲ လုပ္ၾကံေနသလိုေျပာတယ္ ဆိုတာက - ေဒၚစုကိုေကာ၊ ပါတီကိုပါ ပ်က္စီးေအာင္ လုပ္သလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဘယ္လုိလုပ္ျပီးေတာ့ အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ေနသူဆီက သက္ေသေတြ ေတာင္းခ်င္ရတာတုံး။ ျပီးေတာ့ ဦးဉာဏ္၀င္း ရွိတယ္၊ ေဒါက္တာတင္မ်ဳိး၀င္း ရွိတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သေဘာထားေတြကို က်ေနာ္တို႔က အလြဲသုံးတယ္ဆိုရင္ ဒါမ်ဳိးကုိ ဒီေလာက္ အေရးၾကီးတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကာလမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပန္ျပီး တုန္႔ျပန္မွာပဲ ဆိုတာ သိထားသင့္တယ္။
ဒီေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိးအသံေတြဆိုတာ - ပါတီက အပဲ့အစင္ေတြရဲ့ သေဘာထားေတြျဖစ္တယ္လို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိၾကေစခ်င္တယ္။ အဂၤလိပ္လိုဆိုရင္ေတာ့ - Splinter Group လို႔ပဲ သုံးရမယ္။ အပဲ့အစင္ကေလးေတြ ေပါ့ဗ်ာ။ Split Group ဟုတ္လား - ပါတီအကြဲအျပဲ မဟုတ္ဘူး။ ပါတီက အပဲ့အစင္ေတြရဲ့ သေဘာထားေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲသည္လိုမ်ဳိး ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
အဲသည္မွာ ေမးတဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ အႏွစ္ ၂၀ လုံးလုံး အင္န္အယ္ဒီပါတီက ျပည္သူလူထုရဲ့ Mandate နဲ႔ အတူ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ဘူးဆိုတာက ဘာမွ မလုပ္ဘဲနဲ႔ ဒီအတုိင္း ထိုင္ေနလို႔လား။ စစ္အစိုးရကို ဒီမိုကေရစီေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္လာေအာင္ အင္န္အယ္ဒီက အခက္အခဲမ်ဳိးစုံၾကားက ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြ ရွိခဲ့တယ္ မဟုတ္ဘူးလား။ ယခု ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲလမ္းေၾကာင္းက ျမန္မာျပည္ဒီမိုကေရစီေရးကို မဦးတည္ႏိုင္ဘူးလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
“ခုခ်ိန္မွာ အဓိကကေတာ့ အေျခခံဥပေဒအေပၚမွာ အေျချပဳတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ျပန္ျပီး ေကာက္ႏုတ္ျပပါ့မယ္။ ၁၉၈၈၊ ၁၉၈၉ စစ္အစုိးရ ေၾကညာခ်က္မ်ားအရ အင္န္အယ္ဒီက ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္ေရာက္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ၁/၉၀ စစ္အစုိးရေၾကညာခ်က္အရ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ ပါတီ အင္န္အယ္ဒိဦးေဆာင္ျပီးေတာ့ အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲဖို႔ ၾကိ်းစားခဲ့တယ္။ အဲသည္မွာ စစ္အစုိးရက ၅/၉၀ နဲ႔ သူတို႔ဦးေဆာင္ျပီး အမ်ဳိးသားညီလာခံနဲ႔ အေျခခံဥပေဒဆြဲမယ္လို႔ ေျပာင္းျပီး ေျပာျပန္တယ္။
ေနာက္ ၉၀ ေနာက္ပိုင္း အမ်ဳိးသားညီလာခံမွာ အင္န္အယ္ဒီ တက္ေရာက္လာေတာ့လည္း နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ ကန္႔သတ္ျခင္း၊ ပိတ္ဆို႔ျခင္းခံရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၉၅ ေနာက္ပိုင္းမွာ ပါတီက အမ်ဳိးသားညီလာခံက သပိ္တ္ေမွာက္ခဲ့ရတယ္။
အဲသည္မွာ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ တပ္မေတာ္က ႏိုင္ငံေရးမွာ ဦးေဆာင္မႈအခန္းက႑ကေန မဆင္းႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ေၾကာင့္ အင္န္အယ္ဒီပါတီက လက္မခံႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ျပီးျဖစ္တယ္။
ဒီေနာက္မွာ သူတို႔ရဲ့သေဘာထားနဲ႔ သူတို႔ Road Map ေတြ ခ်မွတ္တယ္။ ၂၀၀၈ မွာ သူတို႔ စိတ္တိုင္းက် အေျခခံဥပေဒကို ထုတ္ျပန္တယ္။ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းကို ဦးတည္တဲ့ အေျခခံဥပေဒမဟုတ္တဲ့အတြက္ အင္န္အယ္ဒီက ကန္႔ကြက္ခဲ့တယ္။
အခု အဲသည္ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒတို႔၊ ေရြးေကာက္ပြဲတို႔ လုပ္လာျပန္တဲ့အတြက္ အင္န္အယ္ဒီပါတီက ကန္႔ကြက္တဲ့ အေနနဲ႔ မိမိတို႔ ရပ္တည္ခ်က္ကို ေဆာင္ရြက္ရတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး အင္န္ယ္ဒီက တေလ်ာက္လုံးမွာ တိုင္းျပည္ရဲ့ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ျပည္သူလူထုနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ ရပ္တည္ခဲ့တယ္။
ျပည္သူလူထုေတြေကာ၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ အားလုံးက သိၾကပါတယ္။ အခုလာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာ ဘယ္လိုမ်ဳးိလဲဆိုတာ သူတို႔ သိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အင္န္အယ္ဒီနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အားလုံးက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိထားၾကေစခ်င္ပါတယ္။ အင္န္အယ္ဒီဟာ လူထုကို လွည့္ျဖားျပီးေတာ့ ဘာမွ မလုပ္ဘူး။ အင္န္အယ္ဒီနံမယ္နဲ႔လည္း ေရြးေကာက္ပြဲ မ၀င္ဘူး။ အင္န္အယ္ဒီက ကိုယ္ပြားေတြ ကိုယ္ခြဲေတြနဲ႔လည္း ေရြးေကာက္ပြဲမ၀င္ဘူး။ ပါတီျပိဳကြဲေအာင္ ပ်က္စီးေအာင္လည္း မလုပ္ဘူး။ ျပည္သူေတြကိုလည္း သစၥာမေဖာက္ဘူး။ ဒါမ်ဳိး ေျပာလိုက္ခ်င္ပါတယ္။”
မိုးမခနဲ႔ ဆရာဦး၀င္းတင္ ေမလ ၉ ရက္ ေန႔ နံနက္ခင္းပိုင္းက ေျပာဆိုခဲ့သမွ်ထဲက ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။